Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ) Genel Müdürlüğü Mayıs Ayı Olağan Genel Kurul Toplantısı Birinci Birleşimi, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer başkanlığında yapıldı. MESKİ Genel Müdürlüğü 2021 Mali Yılı Faaliyet Raporu ve Denetçiler Raporunun ayrıntılı bir şekilde görüşüldüğü toplantıda Başkan Seçer, yatırımlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Maliyet artışları hakkında bilgi veren Başkan Seçer, Kasım 2021’den Nisan 2022 sonuna kadar ortalama fiyat artışlarının % 70 civarında olduğunu söyledi. Seçer, “5 yılda toplam yatırım tutarımız 4 milyar 635 milyon lira. İnşallah MESKİ bu yıl faaliyetlerinde çok daha etkin hizmetler yapacak” dedi.
2021 Mali Yılı Faaliyet Raporu görüşülürken oturumu Meclis 1’inci Başkanvekili Mehmet Çelik yönetti. Toplantıda görüşülen MESKİ Genel Müdürlüğü 2021 Mali Yılı Faaliyet Raporu ile 2021 Yılı Denetçiler Raporu oy birliğiyle kabul edilirken, diğer 7 madde ise ilgili komisyonlara sevk edildi.
“19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramımız hepimize kutlu olsun”
Başkan Seçer, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarına tüm Mersinlileri davet ederek, “19 Mayıs 1919’da başlayan, bağımsızlığımızı ve varlığımızı güçlendiren, geleceğe umutla bakmamızı sağlayan bu tarihi adımın coşkusunu bugünden yaşıyoruz. Bu coşkuyu hep birlikte yaşamak üzere bir dizi etkinlik de gerçekleştiriyoruz. 18 Mayıs akşam saat 21.00’de Özgecan Aslan Barış Meydanı’nda Sefo, 19 Mayıs’ta yine aynı yerde saat 20.30’da Güneş, saat 22.00’de de Sagopa Kajmer konserleri olacak. Ücretsiz konserlerimize ve diğer tüm etkinliklerimize vatandaşlarımızı davet ediyorum. 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramımız hepimize kutlu olsun” dedi.
Mersin’in takımlarından Tarsus İdman Yurdu’nu da başarısından dolayı tebrik eden Başkan Seçer, “Tarsus İdman Yurdu, dün oynadığı karşılaşmadan seri penaltıları sonucunda galibiyetle ayrıldı ve adını yarı finale yazdırdı. Tarsus İdman Yurdu’na yarı finalde başarılar diliyorum. Bugün de İçel İdman Yurdu kendi sahamızda Ordu Spor’la karşılaşacak. Tarsus için yaşadığımız sevinci İçel İdman Yurdu’nun da yaşatmasını diliyor, takımlarımıza başarılar diliyorum” diye konuştu.
“Karaduvar Atıksu Arıtma Tesisi’ne biz gelene kadar bir fiske bile vurulmamış”
Atıksu arıtma tesisleri ile ilgili koku şikayeti olduğu yönündeki konuyu da değerlendiren Başkan Seçer, “Bizim şu anda merkezde önemli bir sorunumuz yok. Karaduvar’da belli bir süre sonra kapasite artırımına gitme gerekliliğini biliyoruz. Bunun çalışmalarını şimdiden yapıyoruz. Mezitli yeni bir atıksu arıtma tesisi ve hibe kredisi ile yapılmış. Bizim dönemimizde teslim aldığımız bir tesis. Orada koku sorunu vardı, büyük bir oranda giderildi. Şu anda da bize çok rahatsız edici şikayetler gelmiyor. Biz orada gerekli önlemleri aldık, almaya da devam ederiz. Bu doğaldır, bugün bir sorunu çözersiniz yarın devam eder. Örneğin Karaduvar konusu; biz gelene kadar bir fiske bile vurulmamış oraya. Biz gelir gelmez bu sorunla yüzleştik ve hemen tedbirini aldık. Büyük bir oranda sorunu önledik. Karaduvar’dan, Mezitli’den daha önce gelen yoğun şikayetler şu anda gelmiyor ama zaman zaman bazı teknik arızalar, iklimsel dönemlerde rüzgâr esintisi vesaire bu şikayetleri biz de alıyoruz” diye konuştu.
Antalya sınırından Mersin merkeze kadar olan tatil beldelerindeki atıksu arıtma tesisleri ile ilgili de değerlendirmede bulunan Başkan Seçer, “Biliyorsunuz Anamur’da derin deşarj. O bölgede Bozyazı’da zaten mevcut çalışan, zaman zaman sorun çıkaran bir atıksu tesisimiz var. Neden? Çünkü yapılan kanalizasyon sistemi teknik olarak sıkıntılı. Yeraltı suyunu alıyor. Bu da arıtma tesislerinde istenmeyen bir durum. Bununla da biz yüzleşmiş durumdayız. Zaman zaman oralara müdahalemiz oluyor. Oradan geçelim Aydıncık’a; Sayın Başkan da söyledi. Orada bir atıksu arıtma tesisine ihtiyaç var. Derin deşarj mı olsun atıksu arıtma tesisi mi olsun? Çevreci bir anlayışla; ki ben de aynı kaygıları taşıyorum; ‘bir atıksu arıtma tesisi yapalım. Doğru olan budur’ dedi. Biz de bunun üzerine zaten çalışıyoruz. Şu anda kurum görüşlerinden; Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’nden 11.05.2022 tarihinde olumsuz görüş gelmiş. Bu konuyu bir takip edelim beraberce. Diğer kurumlarla yazışmalar yapılmış” dedi. Konuyla ilgili yer sorunu yaşandığını, bunun çözülmemesi durumunda arıtmayı yapamayacaklarını anlatan Başkan Seçer, “Astarı yüzünden pahalı bir projeyi bizim yapmamız çok mümkün görünmüyor. Onun için burada karşılıklı anlayışla bu sorunu çözmemiz lazım” ifadelerini kullandı.
“Haziran ayında ihalemiz var”
Başkan Seçer, MESKİ’nin ihalelerinin iptal olduğu ve akamete uğradığı yönündeki iddialara da yanıt vererek, Haziran ayında pek çok paket arıtma tesisini içine alan bir ihaleye çıkacaklarını belirtti. Seçer, konunun detaylarını, “Sadece bizimle alakalı bir durum değil. Pandemi dönemi ve yasalardan aldıkları güçle bazı iptaller oluyor. Proje bir başka yüklenici firmaya verilebiliyor. Ondan kaynaklı bu konuda çalışıyoruz. Bizim daha önce çıktığımız, sizin birçok bölge ile ilgili Yenice’den Yeşilovacık’a kadar; Gülnar Sipahili paket arıtma, Çeşmeli paket arıtma, Yenice, Yeşilovacık, Gözne-Ayvagediği; biz şimdi geçici olarak paket arıtma ihalesi yaptık, kalıcı arıtma tesisi zaman alacağı için. Çünkü bir yandan kanalizasyon işi devam ediyor, yüklenici firma da teminatını yaptı, bıraktı işi. Şimdi bir başkasına ihale ediyoruz, bundan zaman yitiriyoruz. Bizimle alakalı bir durum değil. Bakın iki gündür haberlerde var; Milli Eğitim Bakanlığı bütün okul ihalelerini iptal etti. Çünkü maliyetler çok artıyor, müteahhitler ‘buna uygun teklif veremeyiz’ diyor ve ihaleye girmiyor. Bizde farklı bir durum yok” cümleleriyle anlattı. Daha önce çıktıkları ihaleye maliyetler nedeniyle teklifin gelmediğini aktaran Başkan Seçer, Haziran ayında çıkılacak ihaleyi kapsayan paket arıtma bölgelerini tek tek saydı.
“Silifke atıksu tesisi ile ilgili projemiz bitti”
Başkan Seçer, turizm hinterlantında çok önemli yeri olduğunu düşündüğü Silifke’de çok eski olmayan ama demode bir atıksu arıtma tesisinin olduğunu belirterek, “Ne yazık ki yapıldığı dönemde dahi yanlış, geri bir teknolojiyle o tesis yapılmış. Şimdi bizim kucağımızda bulduğumuz önemli sorunlar var. Arıtma var, kanalizasyon daha önce ihale edilmiş. Müteahhit yanlış yapmış, doğru yapmış, İller Bankası’yla problem yaşıyor, mahkemelik… Şimdi biz de burada şaşırıyoruz ne yapacağımızı. Bizim kurumumuza aşırı yük gelmeye başlıyor. Bir yandan sen bunun parasını ödüyorsun kurum olarak, İller Bankası seni borçlandırmış ama sistem çalışmıyor; Aydıncık içmesuyu şebekesinde olduğu gibi. Bir işi sıfırdan yapmak çok rahat ama sorunlu bir işin üzerine geldiğiniz zaman inanın ömrünüz gidiyor. O problemi çözmek için çok büyük zorluk çekiyorsunuz, biz de şu anda bunları yaşıyoruz. Silifke atıksu tesisi ile ilgili projemiz bitti. Ufak tefek dokunuşlarla onun yanına yeni bir tesis yapacağız” dedi.
Atakent-Atayurt-Arkum’a ortak proje yapılıyor
Silifke Atakent Tesisi’nde bazı revizyonlar yapıldığını söyleyen Başkan Seçer, “Atakent-Atayurt-Arkum. Bizim mevcut Atakent Tesisimizde bazı revizyonlar yapıldı. Sorunsuz çalışıyor ancak oraya bir ortak projemiz var. Proje tamamlandı. İzin, istimlak ve tahsis işlerimiz devam ediyor. Projemiz orada da tamam. Sorun tespitinde hiçbir meselemiz yok, sorunu tespit ediyoruz, ne yapılması gerektiğini de bildiğimiz için yürüyoruz, çalışmalar da var. Bir taraftan projeler hazırlanıyor, yasal prosedür tamamlanıyor ama işlemler biraz ağır yürüyor. Her şey para. Toprağın altına gömüyorsunuz, çok büyük yatırımlar bunlar” dedi. Başkan Seçer, Kargıpınarı Derin Deniz Deşarjı Projesi’nin de tamamlandığını, ÇED onayı beklediklerini söyledi.
Başkan Seçer, GES tesisleri ile ilgili konuştu
Güneş Enerjisi Sistemleri (GES) konusuyla ilgili de açıklamalarda bulunan Başkan Seçer, şöyle devam etti:
“Biliyorsunuz bu çalışmaları yapsın diye bu dönemde AR-GE Birimi’ni oluşturduk. Şu anda AR-GE Daire Başkanlığımızın yürüttüğü çalışmalar sonucunda Tarsus DY2, Mersin D2, Mersin DY2A Deposunda biz 3 megawattlık GES’leri tamamladık. Bunların bir tanesi, Tarsus’taki depo. Güneş enerjisinden faydalanıyor. Diğerlerinin de üçte ikilik kısmı güneş enerjisinden faydalanıyor. Ancak bizim 15 megawattlık yeni GES tesisleri projemiz var, ihalesine de çıkıldı. Keşke daha önce yetiştirebilseydik. Biz bunları tabiri caizse çok bedavaya yaptık, keşke dedik o zaman. Bu uygun fiyatları şimdi yakalayamıyoruz. 8 nokta, toplam 3 megawatt ve atıksu çamurundan elde ettiğimiz elektrik enerjisi toplam MESKİ’nin elektrik tüketiminin % 5,5’ine denk geliyor. 15 megawattlık yeni GES tesislerimiz Berdan İçme Suyu Arıtma Tesisi, Tarsus Atıksu Arıtma Tesisi’nde, Karaduvar Atıksu Arıtma Tesis D1 su deposu; D3, D4, D5, D6 su depolarında, 8 bölgede biz 15 megawattlık yapacağız. Yaklaşık hesabını da yaptırdım. Hedefimiz bunlar bittikten sonra toplamda 20 milyon kilowatt/saat ve elektrik tüketimimizin % 20’sine denk gelecek. Bunu da kısa süre içerisinde yapacağız, bitireceğiz, bu konuda kararlıyız.”
“4 merkez ilçe ve Tarsus’ta kaçak-kayıp oranı %46; bu bana inandırıcı gelmiyor”
Bir Meclis üyesinden gelen kaçak-kayıp konusundaki soruya da yanıt veren Seçer, “4 merkez ilçe ve Tarsus’ta kaçak-kayıp oranı %46. Kırsala gittikçe bu artıyor. Bu bana inandırıcı gelmiyor, daha yüksek. Belediye Başkanı olarak bunu söyleyebilirim. Bütün kamu idareleri, okullar, belediyeler dahi biz her tarafı geziyoruz ve birçoğunun belediyesinde kaçak su kullanıldığını biliyoruz ve tespitli. Bakın şimdi burada bir polemik yaratmak adına söylemedim bunu. Okullar kamu kurumları; belediyeler de bir kamu kurumu. 2022 yılında, sadece bu yıl 678 adet ticari kaçak tutanağı tuttuk. Adam apartman yapmış, su bedeli ödememiş. Müteahhit karun gibi para kazanıyor, zengin. Biz bunları tespit ettik. Şimdi ben ‘ya bu kurum yönetilmiyormuş’ dediğim zaman haklıyım. İstediğiniz kadar üzerime gelin, ben dobra dobra konuşuyorum, yönetilmemiş. Biz neler gördük. 840 bin abone var, 400-450 bin abone aktif. Dosyaların nerede olduğu belli değil. Tutanakların nerede olduğu belli değil. Biz ezbere konuşmuyoruz” dedi.
Şimdi bunları disiplin altına aldıklarını ve SCADA sistemini geliştirdiklerini de sözlerine ekleyen Başkan Seçer, “Neden? Kaçak kaybı önleyelim, nerede kaçak var, nerede patlak var, nerede çatlak var; bunları görmek için yapıyoruz. Şimdi kaynağından su çıkıyor 10 litre, tahsilat yapıyorsun 5 litre. Bu rakam bunu veriyor 4,5. % 45 kaçak, 4,5 litresi yok. Yuvarla 5 litre. Sen 10 litrenin maliyetini, 5 litre sana fatura ödeyene yüklüyorsun. Şimdi o adama günah değil mi arkadaş? Hadi bir kamu kurumu, hadi belediye bakalım kaçak elektrik kullansın göreyim. Yapabiliyor mu bunu? Yapamıyor. Su bedava, hava bedava. Keşke ben de arzu ederim; su bedava olsun, elektrik bedeli alınmasın bizden, Mersin Büyükşehir Belediyesi gibi merkezi bütçeden pay gönderilsin, biz de suyu bedava verelim. Bir gelir sağlansın, yasa değişsin, Türkiye’nin kaynakları geniş. Ben Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı olarak size soruyorum; hangi biriniz benim yerime belediye başkanı olur da suyu pahalı satarsınız? Ben niye satayım? Ben niye tepki alayım? Burası benim babamın ticarethanesi mi? Kamu kurumu, halkın malı. Halktan topladığım parayı, tekrar halka yatırım olarak yansıtacağım” diye konuştu.
SCADA sistemini etkin bir şekilde kullandıklarını ve 18 DMA’yı devreye aldıklarını belirten Başkan Seçer, “Arıza nerede var, kaçak kayıp nerede var hepsini oradan görüyoruz ama bunlar ciddi paralar harcanarak yapılıyor. Biz ama farkındayız. Diyoruz ki ‘hiç önemli değil, pilava dökülen yağ araya gitmez. Biz buraya 10 milyon lira harcıyoruz ama kayıp kaçaktan da 50 milyon lira cebimize ekstra para giriyor.’ Onun için de teknoloji yatırımlarımız artarak devam edecek” dedi.
“Biz o kaynakları 2 milyon 300 bin insana harcıyoruz”
Kayıp-kaçaktan sonra ‘misafir ağırlama’ meselesine değinen Başkan Seçer, “Bakın 1 milyon 900 bin nüfusumuz var. Yük bu insanların üzerinde, kaynak bunlar için geliyor. Yasal sorumluluk bu insanlar için var ama biz o kaynakları 2 milyon 300 bin insana harcıyoruz. Bunun da farkındayız herhalde. Şimdi böyle de bir durum var. Onun için sizden çekiyor sistem çöküyor, sistem kaldırmıyor. İçmesuyu yetersiz kalıyor. Bunları artırmak durumundasınız. İşte Büyükeceli bölgesinde yaşananları görüyorsunuz. Bir yapılaşma var. Nükleer santral tesisleşmesi var. Muazzam bir nüfus akışı var bölgeye. Daha önceden herhangi bir hazırlık yapılmadan bunlar başlayınca şimdi ayıkla pirincin taşını. Aman bir an önce imar planları yapılsın! Aman kanalizasyon yapılsın! Aman içmesuyu yarın yetersiz kalacak! E bunların peşine düşüyorsunuz” diye konuştu.
“2023 yılında yatırımların bütçeye oranını %53 hedefliyoruz”
MESKİ’nin bütçe rakamlarını tek tek anlatan Başkan Seçer, yatırımların toplam bütçeye oranını tablo üzerinden değerlendirdi. Başkan Seçer, “2021 yılında 1 milyon 89 milyon bütçe yapmışız ve gerçekleştirmişiz. Bakın 1 milyon 23 binini gerçekleştirmiş. % 100’e yakın. 2019’da yönetime geldik. Bir önceki yıl bütçe yapılmış. Yatırım programı belli. Toplam yatırımların bütçeye oranı %27. Yani her 100 lira bütçenin 27 TL’si yatırım. 2020 yılında %30’a çıkmış. 2021 yılında %40’a çıkmış. Bu yıl % 51 hedeflemişiz. Gelecek yıl, 2023 yılında %53 hedefliyoruz ve görev süremizin 5 yılı olan 2024’te de %56 hedefliyoruz. Gördüğünüz gibi grafikte de yukarıya doğru bir seyir halinde” diye konuştu. Maliyet artışları hakkında da konuşan Başkan Seçer, “Bizim Kasım 2021’den Nisan 2022 sonuna kadar ortalama fiyat artışlarımız % 70 civarında” dedi.
“5 yılda toplam yatırım tutarımız 4 milyar 635 milyon lira”
Yatırımlara aktardıkları paylardan bahseden Başkan Seçer, “Tamamlanan yatırımlarımızın miktarı 960 milyon lira. Devam eden yatırımlarımız 961 milyon lira. Devam eden yatırımlarımızın bu yılki ödeneği 770 milyon lira. Planlanan yatırımlarımızın tutarı 2024 Nisan ayı seçimine kadar 2 milyar 713 milyon lira. Buna ayırdığımız bu yılın ödeneği 367 milyon lira. 5 yılda toplam yatırım tutarımız 4 milyar 635 milyon lira. Burada bir şeye dikkatinizi çekmem gerekiyor. Biz göreve geldiğimizde demiştim ki; ‘Biz bu dönem sonuna kadar 2,5 milyar lira yatırım yapacağız’. Revize ederek de gittik. Aynı yatırım programı, stratejik plan maliyet farklarından geldiğimiz şu anki durum. Bir miktarını da gerçekleştirdik o yatırımın içerisinden. 960 milyon eski maliyetti. Yeni devam eden 961 milyon liralık işlerin de bir kısmı eski maliyette. Ama 4 milyar 635 milyon gibi bir rakama evriliyor. Şu anda yatırım ödeneğimiz de 770 milyon ile 367 milyon olmak üzere toplam 1 milyar 137 milyon lira” diye konuştu.
Yaptığı değerlendirmenin ardından Meclis üyelerine teşekkür eden Başkan Seçer, “İnşallah, Mersin Su ve Kanalizasyon İdaremiz bu yıl faaliyetlerinde çok daha etkin hizmetler yapacak. Arkadaşlarıma da teşekkür ediyorum. Emeği geçen herkese sonsuz teşekkürler ediyorum” ifadelerini kullandı.
