Dijital yayın platformu Gazete Duvar’ın kapanma kararı aldığını duyurmasının ardından, temel gerekçe olarak ekonomik nedenlerin yanı sıra Google’ın algoritma değişikliği gösterildi. DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Üyesi Elif Esen, konuya ilişkin çözüm önerilerini kamuoyuna sundu. Esen, “Dijital dünyada rekabet koşullarının adil bir zeminde yürütülmesi, medya kuruluşlarının ve içerik üreticilerinin sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıyor” dedi.
Esen, Perspektif Online’de kaleme aldığı yazıda, dijital hizmet vergisi, dijital telif yasası ve medya kuruluşlarının karşı karşıya olduğu algoritma engellerine dikkat çekerek, çözüm önerilerini kamuoyuyla paylaştı.
Esen, özellikle büyük teknoloji şirketlerinin üretilen içerikten gelir elde ederken, içerik üreticilerine adil ödeme yapmaktan kaçındığını belirtti. Avrupa Birliği’nde uygulanan “komşu haklar” modelinin Türkiye’ye de uyarlanması gerektiğini vurgulayan Esen, Dijital Telif Yasası’nın sansür mekanizması gibi değil, içerik üreticilerini koruyan bir düzenleme olarak ele alınmasının altını çizdi.
Dijital ekonominin sağlıklı bir yapıya kavuşması için Dijital Hizmet Vergisi’nin (DHV) girişimcileri ve medya kuruluşlarını destekleyici bir mekanizmaya dönüştürülmesi gerektiğini söyleyen Esen, Avrupa’daki uygulamaları referans alarak, büyük teknoloji devlerinin yerel medya kuruluşlarıyla adil gelir paylaşımı yapmasını sağlayacak düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
Google gibi dijital platformların algoritma değişiklikleri nedeniyle yerel medya kuruluşlarının zor durumda kaldığını belirten Esen, algoritma şeffaflığının sağlanmasının önemine dikkat çekti. Türkiye’nin saygın ve bağımsız haber platformlarından biri olan Gazete Duvar’ın, Google’ın algoritma değişikliği nedeniyle reklam gelirlerini kaybederek kapanmasının bu durumun en somut örneği olduğunu belirtti.
Esen, ABD eski Başkanı Donald Trump’ın Avrupa ve BRICS ülkelerinin DHV uygulamalarına karşı ekonomik yaptırımlarla misilleme yapacağını duyurmasının ardından, Türkiye’nin bu süreci dikkatle yönetmesi gerektiğini dile getirdi. Çin’in ABD ile müzakerelere başlamış olmasının önemli bir örnek teşkil ettiğini belirten Esen, Türkiye’nin uluslararası ticaret dengelerini göz önünde bulundurarak medya ve girişimcilik ekosistemini koruyacak adımlar atması gerektiğini söyledi.
Bağımsız medyanın desteklenmesi için acil önlemler alınmalı. Dijital ekonomide adil rekabet sağlanmadıkça, bağımsız medya kuruluşlarının ayakta kalmasının zorlaşacağını belirten Esen, şu önerileri sıraladı: Devlet destekli bağımsız medya fonları oluşturulmalı. Dijital platformların reklam gelirleri, yerel medya kuruluşlarıyla adil şekilde paylaşılmalı. Start-up ekosistemine yönelik teşvikler artırılmalı. Türkiye’de üretilen içeriklerin korunması için hukuki düzenlemeler geliştirilmeli.
Esen, Dijital Telif Yasası’nın yalnızca medya için değil, Türkiye’nin dijital geleceği açısından da büyük önem taşıdığını kaydetti. Adil gelir paylaşımı sağlanmadığı sürece, dijital ekonominin fırsatlarının yalnızca büyük teknoloji şirketlerinin tekelinde kalacağını vurguladı. Türkiye’nin bu alanda Avrupa’daki iyi örnekleri inceleyerek, kendi ihtiyaçlarına uygun bir model geliştirmesi gerektiğinin altını çizdi.