Çocukların Öfkesi- Psikolog Zelal Gök Yazdı

Herkese merhabalar…

Bu yazımda sizlere çocukların öfke nedenlerinden ve öfke durumunu önlemek için neler yapılabilir sorularına yanıtlar vermeye çalışacağım.

Öfkenin sözlük anlamı; incinme, engellenme veya gözdağı karşısında gösterilen saldırgan davranış, kızgınlık.

Çocuktaki öfke nöbetinin psikiyatrik-psikolojik açıklaması, çocuğun bağlanma ve bağımsızlaşma arasında yaşadığı bocalama davranışının getirdiği içsel çatışmanın durumudur.

İnsanlara vurma, itme, eşyaları kırıp-dökme, parçalama, hakaret ve küfür gibi kötü sözler söyleme, saçını yolma, elbiselerini yırtma, yüzünü tırmalama gibi kendine zarar verme davranışları öfkenin dışavurumudur. Bu gibi durumlarda çocuğunuz mutlaka ciddiye alınmalı, arka plandaki psikolojik süreci anlamak için psikiyatri-psikoloji desteği alınmalıdır.

Memnuniyetsizliğin olduğu kuvvetli bir duygudur. Yani saldırganlık hali değil, duygudur. Öfke her insanın doğasında vardır. Uygun yollarla ifade edildiğinde sağlıklı bir duygudur. Kişinin çevresinde olup biten olaylara ya da kendisine yönelik her türlü tehdide karşı sergilediği bir savunma düzeneğidir.

Çocuklar neden öfkeli ?

*Küçük çocuklar, kendilerini ifade etmede zorluk yaşadıkları için öfke davranışı sergileyebilir.

*Kızgınlıklar, istek ve düşüncelerini ifade edememek, paylaşmayı henüz öğrenmemek stres ve öfkeli davranışı oluşturabilir.

*Haksızlığa uğradıklarına inanırlarsa, ayrımcılık yapılırsa, yanlış anlaşılırsa, amacı aşan ceza alırsa sinirlenir ve öfkesini dışa vurabilir.

*İstekleri karşılanmayan ya da yeterince karşılanmayan çocuklar öfkeli davranışlar sergileyebilir.

*Aile büyüklerinden sürekli öfkeli davranışlar gören çocuklar aşırı öfkeli olabilir.

*Çevresinde öfkeli davranışlar sergileyip istediğini yaptıran çocukları gözlemleyip öfkeli davranışları sergileyip isteklerini yaptırmak isteyebilirler.

Öfke durumlarını önlemek için bunları yapın…

*Çocuğunuz hangi durumlarda öfkeli oluyor? Bunu tespit edin ve bunlardan uzak durmaya çalışın.

*Çocuğunuza çok ani ve hazır olmasına fırsat vermeden isteklerde bulunmayın. Örneğin; oyun parkında eğlenmeye devam eden çocuğunuza “hadi artık eve gidiyoruz” demek yerine “10 dakika daha oynamaya devam edebilirsin, sonrasında eve gitmeliyiz” demek daha doğru bir yaklaşımdır.

*Çocuklar uykusuzluk, yorgunluk, açlık gibi durumlara tahammül edemezler. Bu durumlara özen göstermek çocuğunuzu rahatlatacaktır.

*Çocuklarınızın seçim yapmalarına imkan verin, doğrudan kendi fikirlerinizi sunmayın.

*Öfkeli olan çocuğunuzun karşısında sakin ve soğukkanlı olun. Sözel-fiziksel şiddet uygulamayın.

*Çocuğunuzun öfke anındaki isteğini gerçekleştirerek öfke nöbetini pekiştirmesine izin vermeyin. Dikkatini farklı yöne çevirin, nefes almasını sağlayın, sakinleşmesini bekleyin.

*Çocuğunuzun sakinleştiği anda o davranışı onaylamadığınızı söyleyin ve onu öfkelendiren durumu konuşun.

*Çocuğunuza kesinlikle “sakinleşirsen ödül vereceğim” söylemeyin. Çünkü bu durum ödülü almak için öfkesini kullanmasına neden olur.

*Çocuğunuz öfkelenip size vuruyorsa, çocuğunuzu o an durdurun. “kızgın olduğunu anlıyorum ama bana bu şekilde davranmamalısın, vurmamalısın, canımı acıtıyorsun” söylemelisiniz.

Önemli Hatırlatma:

Kendinizin ya da çocuğunuzun sağlığı ile ilgili her konuda tıp doktoruna, çocuk eğitimi veya psikolojisi alanında çalışan uzmanlara danışmanızı tavsiye ederim.